کارکردهای نشانه شناسی در نقوش به کار رفته در پارچه های دوره صفویه و بازآفرینی آن در دوران معاصر

موضوع این پروژه کارکردهای نشانه شناسی نقوش به کار رفته در پارچه های دوره صفویه و باز آفرینی آن در دوران معاصر می باشد، به نحوی که بتوان به لزوم شناخت و کاربرد آرایه ها در بافت پی برد و نیز از نظر کارکرد نقش، در بافتی نو مورد تحلیل قرار داد. لازم به ذکر است ،در خصوص این موضوع تا پیش از این بررسی انجام نشده است. پارچه بافی با توجه به نیازهای ضروری انسان به پوشش یکی از پر اهمیت ترین صنایع در ایران، طی دوران های مختلف به شمار می رود. در این میان، عهد صفوی عصر طلایی پارچه بافی شناخته می شود.محور اصلی این پژوهش معطوف بر نقوش به کار رفته در منسوجات صفوی است که نمونه های باقی مانده از آن در موزه ها و مجموعه های شخصی نگهداری شده و تصاویر آنها در دسترس است. با استفاده از شیوه تاریخی، توصیفی ، تحلیلی و گرد آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای، و به روش اسنادی و تصویری نقش و آرایه های تزیینی مورد تحلیل قرار گرفت. وجود نقشمایه های منحصر به فرد در منسوجات، این عصر را از دیگر زمان ها متمایز ساخته است. تمامی آرایه های تزیینی به کار برده شده در منسوجات، به طور جداگانه مورد بررسی قرار گرفت، به گونه ای که جایگاه هر نقش در پارچه با مصارف کاربردی مشخص و بر حسب? کارکردی که در پارچه ایجاد می کنند انتخاب و بررسی شده است. پروژه ی حاضر می کوشد ضمن شناسایی نقوش و بررسی ویژگی های نقش به کار رفته در بافت پارچه، به کارکردهای نشانه شناسانه نقشمایه ها بپردازد و نقوش را از نظر نظام نشانه ای بر اساس دو محور همنشینی و جانشینی مورد بررسی قرار دهد. با انجام تحلیل های به عمل آمده، چنین استنباط می شود، نقوش بر اساس عناصر نشانه شناسی، در چهارچوب قواعد و قراردادها، به طور زنجیروار و به گونه ای منطقی در ارتباط باهم قرار می گیرند. قرار گیری هر نقش در متن، علاوه بر برقراری روابط جزء به کل و کل به جزء ،بر ایجاد پیوند میان دال ها(عناصر موجود در پارچه) و برقراری ارتباطی معنادار بر محتوای برآمده از متون تأکید دارد.